فلسفه تولید به هنگام یا JUST IN TIME  اولین بار در دهه 1950 میلادی توسط تاییچی اهنو در کارخانه تویوتا توسعه یافت .

تولید به هنگام یا J.I.T روشی است برای رسیدن به بهینگی و کاهش ضایعات در یک شرکت تولیدی براساس حذف پیوسته هرگونه اتلاف که باعث می شود فقط اقلام لازم در اندازه و در زمان لازم تولید گردند.

در واقع JIT یک روش مدیریت موجودی و نوعی روش ناب است که برای افزایش کارایی ، کاهش هزینه ها و کاهش ضایعات فقط با دریافت کالاها به میزان مورد نیاز آنها طراحی شده است.

تاییچی اهنو از خود گردان سازی کارخانه نساجی تویودا ایده گرفت، اقدام به بررسی سوپر مارکت های آمریکایی کرد و ایده J.I.T را از آن اقتباس کرد.

اما ارتباط سوپرمارکت  و J.I.T چیست؟

سوپر مارکت جایی است که مشتری :

• چیزی را که می خواهد
• در زمانی که می خواهد
• به میزانی که می خواهد

دریافت میکند .

نگاهی به کارخانه تویوتا در دهه 50 

1. پایین بودن کیفیت محصولات

2. نداشتن مزیت رقابت

3. تولید بدون هدف

4. بالا بودن قیمت تمام شده محصولات

5. تعدیل نیروی انسانی

دلایل فوق باعث پدید آمدن فلسفه مدیریتی به نام Just in time شد.

 سیستم JIT چگونه کار می کند؟

گفتیم که JIT روشی است برای رسیدن به بهینگی در یک شرکت تولیدی براساس حذف پیوسته هرگونه اتلاف که باعث می شود فقط اقلام لازم در اندازه و در زمان لازم تولید گردند.

اما اتلاف هفت گانه یا مودا چیست؟

• مودای تولید بیش از نیاز
• مودای موجودی
• مودای حرکات اضافی
• مودای فرآیندهای اضافی
• مودای انتظار
• مودای حمل و نقل
• مودای قطعات و محصولات معیوب

از دلایل شایع اتلاف می توان به پروسه تولید نامناسب، روش کاری نامناسب، عدم آموزش،زمان تنظیم و چیدمان نامناسب  اشاره کرد.

JIT یک سیستم کششی است. در یک سیستم کششی قطعات به ایستگاه بعدی فرستاده نمی شوند تا زمانی که درخواست شوند. به عبارتی در یک پروسه تولید که توسط سیستم(PULL)  کنترل می شود یک قلم کالا فقط هنگامی تولید می شود که علامتی از مشتری دریافت گردد.

برای تحقق این روش از کارت های کانبان استفاده می شود.

هر کارت کانبان معرف قطعه یا مجموعه نیم مونتاژی است که نشان می دهد از کجا آمده و به کجا می رود.

اطلاعات کارت کانبان1 . شماره فنی و شرح قطعه

2.تعداد قطعات در پالت

3.وسیله حمل و نقل

4.مبدا و مقصد

5.شماره کارت

5 اصل تولید به هنگام

1.از آنجا که هرکانبان نشان دهنده محتویات یک ظرف استاندارد می باشد سطح موجودی در سیستم تولیدی به واسطه تعداد کانبان ها تعیین می گردد.

2.یک ایستگاه کاری باید تنها اقلامی را تولید کند که مورد نیاز ایستگاه بعدی است.

3.سیستم کانبان تنها برای مواجهه با نوسانات نسبتا کوچک در مدل تقتضای خط مونتاژ نهایی مناسب است.

4.اقلام معیوب به هیج وجه نباید به ایستگاه بعدی فرستاده شوند.

5.یک ایستگاه کاری باید تنها اقدام به تولید اقلامی نماید که توسط ایستگاه بعدی برداشت شده اند.

مزایای سیستم تولید به هنگام

فضای کمتری که مورد نیاز است

با JIT شما یک چرخش سریعتر از مواد را دارید که در آن شما به انبار یا فضای ذخیره سازی زیادی برای ذخیره کالا احتیاج ندارید. این در نهایت میزان فضای ذخیره سازی مورد نیاز یک سازمان را برای اجاره یا خرید کاهش می دهد.   این امر باعث می شود بودجه را به موارد مهم تری اختصاص دهید.

سرمایه گذاری های کوچک تر

مدیریت موجودی JIT یک روش ایده آل برای تأسیسات تولیدی کوچک است که بودجه لازم برای خرید یکباره مواد را ندارند.

حذف/کاهش ضایعات 

چرخش سریعتر موجودی باعث جلوگیری از منسوخ شدن کالاها و درنتیجه موجب کاهش ضایعات می شود.

گرچه مزایای این روش بسیار است ،  اشکالاتی نیز در آن وجود دارد. در ادامه به برخی از معایب JIT اشاره شده است.

معایب ساخت Just-in-Time  شامل موارد زیر است:

خطر تمام شدن موجودی کالا 

با تولید JIT شما موجودی بسیار کمی دارید.شما مقدار موجودی را بر اساس پیش بینی تقاضای خود پایه گذاری می کنید و اگر این پیش بینی نادرست باشد ، با مشکل مواجه خواهید شد.. این یکی از رایج ترین موضوعات مربوط به تولید برای کارخانه هایی

است که از روش هایی مانند JIT و ناب استفاده می کند.

عدم کنترل محدودیت زمانی

تولید به هنگام شما را در معرض خطر تأخیر در دریافت مواد مورد نیاز از تامین کنندگان قرار می دهد.

برنامه ریزی بیشتر مورد نیاز است

شما باید از قبل برای بسیاری از موارد برنامه ریزی کنید و اطمینان حاصل کنید که تامین کنندگان شما قادر به انجام شرایط مورد نیاز هستند.