بیزینس پلن چیست و چه محتوایی دارد؟

بیزینس پلن (Business Plan) مفهومی است که به صورت گسترده امروزه در فعالیت‌های کارآفرینی استفاده می شود و به شناخت افراد از کسب و کار و تحقق اهداف در بازار رقابتی کمک می‌کند.

با ما همراه باشید تا با این مفهوم پر کاربرد بیشتر آشنا شوید.

بیزینس پلن (Business Plan) چیست؟

بیزینس پلن سندی است که مشخص کننده اهداف کسب و کار، امکان دستیابی به آن‌ها و بررسی برنامه‌های لازم برای تحقق این اهداف است. بیزینس پلن اطلاعاتی از گذشته سازمان در اختیار سازمان قرار می دهد تا چگونگی کار با بخش‌های سازمان مشخص شود و تصمیمات درباره‌ی آینده سازمان به بهره گیری از اتفاقات گذشته، نتایج نزدیک به واقعیت را ارائه دهد.

بیزینس پلن به عنوان سندی مکتوب تمام اطلاعات و جزئیات، نیازها و جوانب یک پروژه را در بر دارد، این سند اطلاعات کاملی از مشتریان، منابع انسانی، منابع مالی، بازار و رقبا، ابعاد فنی و تکنولوژی دارد که می توان به وسیله آن درباره‌ی میزان سرمایه و تسهیلات مورد نیاز تصمیم گیری کرد.

تهیه بیزینس پلن همه‌ی کار نیست، بلکه تحقیق درباره طرح برنامه ریزی شده باید در نظر گرفته شود؛ در حین نوشتن یک بیزینس پلن کلی لازم است تا افراد طرح میانی را پیاده سازی کنند تا مشخص شود وظایف محول شده به درستی انجام شده است یا نه.

با این وجود در بیزینس پلن باید موقعیت فعلی پروژه، انتظارات و نیازها برآورد و تعیین گردد تا مسیر برای کارآفرینان یا هر کسی که از این طرح استفاده می کند مشخص گردد و بهترین برنامه ‌ریزی صورت گیرد.

یک بیزینس پلن زمانی کارایی خوبی دارد که علاوه بر اطلاعات حال سازمان، تمام آنچه که در گذشته هم برای کسب و کار اتفاق افتاده است را اختیار ذینفعان قرار دهد.

به طور کلی می‌توان گفت زمانی به بیزینس پلن نیاز است که افراد به فکر راه‌اندازی یک کسب و کار یا استارتاپ باشند، هرچند که از این سند می‌توان در حوزه‌های کاری دیگر هم استفاده‌های فراوانی داشت.

تهیه نقشه راه کسب و کارتان را به مشاوران ما بسپارید.

محتوای سند کسب و کارها چیست؟

یک طرح تجاری جامع و کامل لازم است که فاکتورهای استراتژی‌های، ساختار سازمانی، برنامه‌های عملیاتی، برنامه ریزی منابع و پیش بینی‌های اقتضایی را درون خود داشته باشد؛ ضوابط این فاکتورها شامل:

• استراتژی ها

لازم است تا کارآفرین تمام استراتژی‌های لازم برای کسب و کار را مشخص شود، این استراتژی‌ها شامل استراتژی رقابتی، استراتژی قیمت گذاری، استراتژی بازاریابی و… باشد که تشخیص منابع و مدیریت آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

• ساختار سازمانی

در یک سازمان تعداد مهم نیست بلکه روابط بین اعضا، هدفمندی آن‌ها، تقسیم بهینه وظایف و انجام به موقع آن ها و مسئولیت پذیری بیش از هر موضوعی اهمیت دارد؛ ساختار سازمانی تنها به چارت های سازمانی محدود نمی شود بلکه تقسیم سهام و مکانیزم های تقسیم سود بین افراد را هم در بر می گیرد.

• برنامه‌های عملیاتی

بخش مهمی از یک کسب و کار برای رسیدن به اهداف تعیین شده، برنامه ریزی برای پیاده کردن بیزینس پلن است که متأسفانه در برخی از کسب و کارها به آن توجه نمی‌شود.

• برنامه ریزی منابع

هر کسب و کار برای راه‌اندازی فعالیت‌های خود به تعدادی نیروی انسانی و تجهیزات و منابع نیاز دارد، داشتن اطلاعات از نحوه استفاده از این منابع باعث می‌شود استفاده بهینه شده و هزینه‌ها را کاهش دهد تا کارایی بهبود بخشد. برنامه ریزی منابع شامل محاسبات لازم برای منابعی که در آینده به آن ها نیاز دارید هم می شود.

مقاله پیشنهادی: معیارهای گزینش طرح و پروژه | ابعاد+اهداف

برنامه ریزی منابع یعنی تشخیص منابع در دسترس و دور از دسترس، منابع ضروری، زمان نیاز به منابع، نحوه تأمین آن‌ها و هزینه‌های مورد نیاز است؛ نداشتن چنین برنامه‌ای برای یک کسب و کار ضعف به حساب آمده و آن‌ها به سمت اهداف خود سوق نمی‌دهد.

• پیش بینی‌های اقتضایی

طبیعی است که هیچ برنامه‌ای مطابق با آنچه پیش بینی شده است جلو رود؛ چرا که در پروژه‌ها عدم قطعیت وجود داشته و این موضوع در مورد منابع، پیش بینی‌های فروش، تغییرات در نیروی انسانی، حضور رقبای قوی تر وجود دارد، این موضوع باعث می‌شود تا افراد از مفهومی به نام مدیریت ریسک برای مقابله با این عدم قطعیت‌ها استفاده کنند.

ساختاربیزینس پلن چگونه است؟

در نظر گرفتن تمام موضوعات گفته شما را به سمت نگارش یک بیزینس پلن نزدیک می کند اما قبل از نگارش باید با ساختار آن آشنا شوید؛ ذکر این نکته ضروری است که برای همه ی کسب و کارها نمی‌توان یک ساختار را معرفی کرد، بلکه هر کدام بنا بر اهداف و سیاست‌هایی که دارند باید این ساختار را طراحی کنند.

به طور کلی ساختارهایی که باید در متن یک بیزینس پلن وجود داشته باشد عبارتند از:

1. صفحه اول (COVER)
2. فهرست مطالب مطرح شده در بیزینس پلن (ماهیت فعالیت اقتصادی، مبالغ مالی مورد نیاز و…)
3. تعریف واژه ها و اصطلاحات
4. خلاصه مدیریتی
5. توضیح وضعیت فعلی (شکل سازمان و نوع مالکیت، شناسایی شریکان و سهامداران، پیشینه مدیریت گروه، میزان اقتدار مدیران و نقش و مسئولیت اعضای سازمان)
6. تجزیه و تحلیل بازار (قیمت گذاری، پیش بینی تولید، کنترل ها و تبلیغ و توزیع)
7. تجزیه و تحلیل صنعت (دورنما و روند آتی، تحلیل رقبا، بخش بندی بازار . پیش بینی صنعت)
8. استراتژی
9. برنامه‌های عملیاتی (تجهیزات و ماشین آلات، کارخانه فیزیکی، فرآیند تولید و بررسی تأمین کنندگان)
10. پیش بینی فروش
11. تحلیل‌های مالی (پیش نویس سود و زیان، برآورد جریان نقدینگی، پیش نویس ترازنامه، تحلیل نقطه سر به ‌سر)
12. تجزیه و تحلیل ریسک (ارزیابی ضعف فعالیت اقتصادی، فناوری‌های جدید و طرح‌های احتمالی)
13. نتیجه گیری و خلاصه پایانی
14. پیوست و منابع

آشنایی با: برندسازی شخصی (Personal branding)

کلیت یک بیزینس پلن شامل: یک جلد، فهرست مطالب، معرفی اعضا، چکیده، معرفی اصلی کسب و کار که دربردارنده شرح مشکل و شرح راه حل است، اهداف بیزینس پلن، تحقیقات بازار، معرفی آمیخته بازاریابی، منابع انسانی و صورت‌های مالی است.

کلام پایانی

داشتن بیزینس پلن برای تمام کسب و کارها و سازمان هایی که قصد پیشرفت در بازار رقابتی را دارند لازم است؛ این طرح به کارآفرین کمک می کند نه تنها وضعیت خود را تحلیل کنند بلکه از وضعیت رقبا هم مطلع شود تا برنامه های خود را برای پیشی گرفتن از آن ها تنظیم کند.

دقت و توجه در نحوه نگارش آن و توجه به تمام جزئیات، کار شما را برای برآورد کردن اهداف و رسیدن به برنامه‌‎های تعیین شده آسان‌تر می‌کند.

تهیه شده در گروه تولید محتوای هلدینگ کاسپین | نویسنده: سیده فاطمه حوائجی | منابع: www.novin.com, www.motamem.com