خودشکوفایی، پله کلیدی نردبان تعالی مازلو

در راستای رشد و خودشکوفایی در این مقاله قصد داریم به مبحث خودشکوفایی، پله کلیدی نردبان تعالی مازلو بپردازیم. آبراهام مازلو با بررسی سلسله نیازهای انسان ، آنها را در پنج گروه دسته بندی کرد. این دسته بندی به نام هرم مازلو شناخته میشود. 4 پله اول هرم به نیازهای کمبودی اختصاص می یابند. اما خودشکوفایی ، پله کلیدی نردبان تعالی مازلو مربوط به رشد و تعالی است.

مقاله پیشنهادی : نردبان تعالی و رشد مازلو و تاثیر آنها بر کسب و کارها

خودشکوفایی چیست؟

اصطلاح خودشکوفایی برای نخستین بار توسط روانشناس آلمانی، کورت گلدشتاین مطرح گردید. بنا بر تعریف او خود واقعی، انگیزه لازم جهت شکوفایی توانایی و استعدادهای بالقوه افراد است. البته این مفهوم در آن زمان خیلی مورد توجه قرار نگرفت. این موضوع پس از ارائه نظریه مازلو اهمیت پیدا کرد. به عبارتی دسته بندی نیازهای انسان توسط مازلو و تخصیص پله آخر به این گروه عامل جلب توجه سایرین شد.

با بر نظریه مازلو خودشکوفایی در رتبه پنجم از نیازهای انسان قرار گرفته است. با عبور از ۴ پله پیشین، انسان برای دستیابی به این نیازها تلاش می کند. به عبارتی دستیابی به این گروه از نیازها به عنوان انگیزه رفع ۴ سطح نیازهای قبلی شناخته می شود. این سطح نیازها ناشی از علاقه انسان به رشد و پیشرفت در زندگی می باشد. بنا بر اظهارات خودشکوفایی با دستیابی به اهداف مورد نظر فرد رفع خواهد شد.

همه ی ما یک چشم اندازی برای زندی شخصی و کاری خود داریم. برای دستیابی به آن تلاش خواهیم نمود. خودشکوفایی با دستیابی به این چشم انداز برطرف خواهد شد. این دسته از نیازها با تحقق توانایی های بالقوه، خودکفایی فردی و اوج تحارب همراه است. کمی با نظارت افراد مختلف در خصوص خودشکوفایی آشنا شویم.

خودشکوفایی از نظر افراد مختلف یک جامعه

ارزش ها، خواسته ها و ظرفیت های افراد با هم متفاوت است. در نتیجه نیازهای خودشکوفایی هرم مازلو در افراد با اشکال متفاوتی ظاهر می شود. برخی کسب موفقیت در رشته هنری را مرتبط با رفع این نیاز می دانند. گروهی دیگر توانایی کمک به دیگران را دستیابی به خود خود واقعی می شناسند. از نظر برخی دیگر ابداع فن آوری جدید با رفع این نیازها همراه است.

حتی به عقیده برخی رفع این دسته از نیازها با فرزندآوری رفع خواهد شد. به عقیده آنها والدین خوب به خودشکوفایی می رسند. با توجه به مثال ها خودشکوفایی عاملی برای خوشحالی افراد در زندگی محسوب می شود. به عبارتی اشخاص مختلف برای احساس خوشحالی از فعالیت خود در زندگی کارهایی را انجام می دهند.

خصوصیات افراد خودشکوفا

به اعتقاد مازلو رفع ۴ سطح نیازهای کمبود هرم مازلو دشوار است. بنابراین تعداد اندکی از افراد در راستای رشد به مرحله ی خودشکوفایی خواهند رسید. به اعتقاد وی افراد خودشکوفا دارای ویژگی های خاصی هستند. در ادامه با تعدادی از ویژگی های افراد خودشکوفا آشنا خواهیم شد.

درک و برداشت درست و عمیق از واقعیت

این افراد از محیط پیرامون خود درکی عمیق دارند. فرد خودشکوفا در برخورد با مسائل و ارتباط با دیگران واقع گرایانه عمل می کنند. این افراد قادر به تشخیص حالت واقعی از ساختگی هستند. این موضوع نه تنها در خصوص افراد مختلف بلکه در رابطه با هنر و ادبیات نیز صدق می کند. افراد خودشکوفا دنیا را با دیدی واقع گرایانه می بینند. آنها قادر به قضاوت درست و صادقانه هستند.

عدم ترس، شک و ابهام

ترس از ناشناخته ها برای فرد خودشکوفا معنایی ندارد. او برای رفع شک و ابهام خود مسائل مختلف را مورد آزمایش قرار می دهد.

پذیرش خود، دیگران و طبیعت

انسان خودشکوفا برای خود و دیگران ارزش قائل است. ذات انسانی خود را با تمامی نواقص می پذیرد. به عبارتی کمبود، نقص و ضعف موجب شرمندگی این افراد نمی گردد. این امر در خصوص نگاه او به دیگران نیز صدق می کند. آنها با دیگران بدون توجه به سابقه، وضعیت فعلی، مسائل اقتصادی و اجتماعی یکسان برخورد می کنند.

خودانگیختگی، سادگی و طبیعی بودن

افراد خودشکوفا، در اندیشه و افکار آرمان گرا هستند. آنها رفتار غیر متعارف ندارند. عواطف و احساسات خود را مخفی نمی کنند. از طرفی در پی برآوردن خواسته های دیگران نیستند. آنها برای انجام کار با توجه به اعتقادات خود پیش می روند. سعی در عدم آسیب رسانی به دیگران دارند. از سوی دیگر در صورت عدم هم سوئی با نظر و اعتقادشان کاری را انجام نمی دهند. به عبارتی برای اعتقادات خود ارزش و احترام قائل هستند.

مسئله محور

برای افراد خودشکوفا خود محوری معنایی ندارد. آنها بر مسائل خارج از خویشتن تمرکز می کنند. نسبت به تمامی مسائل مربوط به اطراف خویش آگاهی دارند. تمایل این افراد برای کاهش مشکلات پیرامون خود زیاد است. به عبارتی حل مسائل پیرامون برای آنها با استفاده از مهارتشان لذت بخش است. میزان علاقه آنها به بهبود زندگی اطرافیانشان بسیار زیاد است.

لذت از تنهایی و حفظ حریم خصوصی

این افراد برای حریم خصوصی خود ارزش قائل هستند. گاهی از خلوت با خود لذت می برند. این افراد در عین علاقه به معاشرت با دیگران نیاز به خلوت را در خود احساس می کنند. آنها در خلوت خود به کشف و پرورش توانایی فردی خود می پردازند.

استقلال افراد خودشکوفا

این افراد نسبت به مسائل اجتماعی و طبیعی پیرامون خود مستقل هستند. به عبارتی در برابر فشار، ضربه، محرومیت، ناکامی و مسائلی نظیر آن به طور نسبی استوار هستند. آنها وابسته به رشد و پیشرفت مداوم خود هستند. عدم وابستگی آنها به دیگران عاملی برای حفظ آرامش نسبی در شرایط بحرانی است.

شوخ طبعی فلسفی، اندیشمندانه و غیرخصمانه

افراد خودشکوفا شخصیتی شوخ طبع دارند. برای آنها شوخی لذت بخش است. آنها خنده و شادی خود و دیگران را دوست دارند. البته شوخی منجر به سخره گیری دیگران و برانگیختن احساسات، برای آنها قابل قبول نیست. این افراد در عین جدیت عموماً افرادی شاد هستند.

تجربیات اوج و عرفانی

این افراد تجربیات متعدد عرفانی را تجربه می نمایند. به بیان مازلو یکی از تجربیات اوج احساس افق های نامحدود در برابر چشمان باز است. احساس قدرت و به طور همزمان ناتوانی نسبت به قبل، سرخوشی و شگفتی نمونه هایی از این خصلت می باشند.

روابط میان فردی عمیق

این افراد اطرافیان و دوستان خود را به طور گزیده انتخاب می کنند. تمایل به مراوده با افراد مشابه خود دارند. دوستی های بین این افرد عمیق می باشد.

دستیابی به اهداف در شرکت ها به کمک کارمندان آن بستگی دارد. احساس خودشکوفایی در یک شرکت با احساس ارزشمندی کارمندان همراه است. بدین ترتیب افراد خود را بخشی از یک جریان پیش رو موفقیت می بینند.

خلق تجارت جدید

یکی از ویژگی های افراد خودشکوفا برای رسیدن به رشد مورد نظر در هرم مازلو خلاقیت است. تغییر روش های تامین نیازهای انسان در طی زمان منجر به خلق راه کارهای جدید شده است. این امر منجر به توسعه فناوری و طراحی مدل های مختلف تجارت شده است.

هدایت تیم به سمت خودشکوفایی

فرهنگ خودشکوفایی به طور اتفاقی به دست نمی آید. برای دستیابی به آن در کسب و کارها تصمیم از جانب مدیران و تعیین هدف استراتژیک مورد نیاز است. خودشکوفایی، پله کلیدی نردبان تعالی مازلو با نگاه مدیریتی نسبت به اعمال و نگرش های خود سپس تعهد به ایجاد فرهنگ سالم آغاز می شود. تغییر در ساختارها، اشکال، شناخت پرسنل از عوامل موثر بر روی خودشکوفایی یک کسب و کار است.

خودشکوفایی، پله کلیدی نردبان تعالی مازلو در فعالیت های استارتاپی

استارتاپ ها از گروه های کوچک و پر شور تشکیل شده است. آنها برای انجام کار دائم در حال تغییر هستند. عدم ترس از شکست، رویارویی با آن و آزمایش راه کارها از مشخصات یک تیم استارتاپی است. تمرکز یک شرکت نوپا در جلب مشتری، اثبات خود و رشد مداوم است. این کار نیاز به احساس مسئولیت مشترک افراد و حفظ هدف می باشد.

کلام آخر

همه انسان ها برای زندگی شخصی و کاری خود اهدافی را در نظر دارند. برای دستیابی به آنها مقدماتی نیاز است. این مقدمات شامل نیازهای رشدی انسان می شود. با رفع این نیازها خودشکوفایی، پله کلیدی نردبان تعالی مازلو ظاهر می گردد. گام بر این پله از هرم مازلو با رشد و پیشرفت انسان همراه است. رفع این نیاز منجر به حس خوشحالی در افراد می گردد. مدیران کسب و کارها با رفع تلاش برای رفع این دسته از نیازها به اهداف شرکت نزدیک تر خواهند شد.